راه های کاهش استهلاک خودرو

کاهش استهلاک خودرو یکی از دغدغه‌های اصلی هر راننده‌ای است که می‌خواهد از هزینه‌های تعمیر و نگهداری بکاهد و عمر مفید خودرو خود را افزایش دهد. خودرو، صرف‌نظر از برند و مدل، مجموعه‌ای از قطعات مکانیکی، الکتریکی و الکترونیکی است که در اثر استفاده‌ی نادرست یا بی‌توجهی به سرویس‌ها، دچار فرسودگی می‌شوند.

اما با رعایت چند نکته‌ی ساده و اصولی در رانندگی و نگهداری، می‌توان استهلاک خودرو را به حداقل رساند و عملکرد آن را برای سال‌ها در سطح مطلوب نگه داشت. در این مقاله از غربیلک قصد داریم به بررسی راهکارهای علمی و تجربی کاهش استهلاک بپردازیم و ببینیم چه عواملی بیشترین تأثیر را بر طول عمر خودرو دارند.

 استهلاک خودرو چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟

استهلاک در خودرو به معنی کاهش تدریجی کارایی قطعات در اثر استفاده‌ی مداوم است. هر زمان که موتور روشن می‌شود، اجزای داخلی در حال اصطکاک، حرارت و فشار قرار می‌گیرند. این شرایط به‌مرور موجب کاهش کیفیت عملکردی آن‌ها می‌شود.

عوامل اصلی استهلاک عبارت‌اند از:

• رانندگی پرشتاب و ناگهانی

• استفاده از روغن یا سوخت بی‌کیفیت

• بی‌توجهی به سرویس‌های دوره‌ای

• گرم نکردن موتور در هوای سرد

• نگهداری نادرست خودرو در شرایط اقلیمی سخت

 ۱. رعایت سرویس‌های دوره‌ای؛ پایه‌ی کاهش استهلاک خودرو

یکی از مؤثرترین راه‌های کاهش استهلاک خودرو، انجام منظم سرویس‌های دوره‌ای است. سرویس‌ها مانند چکاپ پزشکی برای خودرو عمل می‌کنند.
در این بازدیدها باید موارد زیر بررسی شود:

• تعویض روغن موتور در زمان مشخص‌شده

• بررسی سطح آب رادیاتور و ضدیخ

• بازبینی فیلترهای هوا و سوخت

• کنترل شمع‌ها و وایرها

• بررسی تسمه تایم و تسمه دینام

بی‌توجهی به همین موارد ساده می‌تواند باعث خرابی جدی موتور شود و هزینه‌ای چندین برابر یک سرویس عادی در پی داشته باشد.

 ۲. انتخاب روغن موتور مناسب

روغن موتور در واقع خون جاری در قلب خودرو است. وظیفه‌ی آن روان‌سازی، خنک‌کاری و جلوگیری از اصطکاک بین قطعات متحرک است. اگر روغن موتور دیر تعویض شود یا از نوع نامناسب استفاده گردد، موتور به‌شدت آسیب می‌بیند.

جدول زیر می‌تواند به انتخاب بهتر کمک کند:

استفاده از روغن مناسب علاوه بر کاهش اصطکاک، موجب تمیز ماندن مسیرهای روغن‌کاری و افزایش عمر موتور می‌شود.

۳. نحوه رانندگی صحیح؛ تأثیر رفتار راننده بر استهلاک

بیش از ۵۰٪ از استهلاک خودرو مستقیماً به سبک رانندگی برمی‌گردد. رفتارهایی مانند گاز دادن ناگهانی، ترمزهای شدید، و تعویض دنده در دور موتور بالا، همه باعث فشار اضافی بر موتور، گیربکس و سیستم ترمز می‌شوند.

برای کاهش استهلاک:

• از شتاب‌گیری تدریجی استفاده کنید.

• تعویض دنده را در دور ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ انجام دهید.

• در سراشیبی از ترمز موتور استفاده کنید نه ترمز پایی.

• همیشه فشار تایرها را مطابق دفترچه خودرو تنظیم کنید.

 ۴. توجه به سیستم خنک‌کننده

سیستم خنک‌کننده نقش مهمی در حفظ سلامت موتور دارد. دمای بالای موتور باعث تبخیر روغن و سوخت ناقص می‌شود که در نتیجه استهلاک بالا می‌رود.
حتماً:

• سطح مایع خنک‌کننده را مرتب چک کنید،

• از ضدیخ باکیفیت استفاده کنید،

• در تابستان از رادیاتور تمیز و سالم اطمینان بگیرید.

 ۵. گرم کردن موتور در هوای سرد

یکی از عادت‌های اشتباه رانندگان، حرکت سریع بلافاصله بعد از روشن کردن خودرو در صبح‌های سرد است. در این حالت روغن هنوز به همه‌ی بخش‌های موتور نرسیده و اصطکاک زیاد است.
برای کاهش استهلاک:

• بعد از استارت، ۳۰ تا ۶۰ ثانیه درجا کار کند.

• سپس با سرعت کم حرکت کنید تا دمای موتور به حد نرمال برسد.

 ۶. تنظیم باد لاستیک و تراز چرخ‌ها

فشار نامناسب باد تایرها و تراز نبودن چرخ‌ها، علاوه بر مصرف سوخت بالا، باعث فشار مضاعف بر سیستم تعلیق و جلوبندی می‌شود.لاستیک کم‌باد، باعث ساییدگی زودرس لبه‌ها و لرزش در فرمان می‌شود. حداقل ماهی یک‌بار فشار باد را بررسی کنید و بالانس چرخ‌ها را هر ۱۰هزار کیلومتر انجام دهید.

 ۷. اهمیت فیلترها در کاهش استهلاک

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای حفظ سلامت موتور و کاهش استهلاک خودرو، توجه به سیستم تصفیه هوا، روغن و سوخت است. تجمع آلودگی در مسیر ورودی هوا یا روغن می‌تواند باعث کاهش راندمان، افزایش مصرف سوخت و فشار اضافی به قطعات داخلی موتور شود. با تمیز نگه داشتن مسیرهای تنفسی و تعویض منظم قطعات مصرفی مرتبط، جریان روان روغن و احتراق یکنواخت حفظ می‌شود و موتور در بهترین شرایط کاری خود باقی می‌ماند. این اقدام کوچک، در واقع تضمینی بزرگ برای افزایش عمر مفید خودرو است.

 ۸. ترمزگیری اصولی و نگهداری سیستم ترمز

ترمزگیری‌های شدید باعث ساییدگی سریع لنت‌ها و دیسک‌ها می‌شود. بهتر است هنگام نزدیک شدن به توقف، از کاهش سرعت تدریجی و دنده معکوس استفاده کنید.
همچنین در سرویس‌های دوره‌ای، حتماً مایع ترمز بررسی و هر دو سال یک‌بار تعویض شود تا از زنگ‌زدگی پمپ ترمز جلوگیری شود.

 ۹. سیستم تعلیق و جلوبندی؛ قربانی رانندگی خشن

حرکت مداوم روی دست‌اندازها، چاله‌ها و سرعت‌گیرها، بدون کاهش سرعت، موجب آسیب شدید به بوش‌ها، کمک‌فنرها و طبق‌ها می‌شود.
برای کاهش استهلاک سیستم تعلیق:

• هنگام عبور از دست‌اندازها، سرعت را کم کنید.

• از لاستیک با دیواره‌ی بلندتر استفاده کنید.

• کمک‌فنرها را هر ۴۰ هزار کیلومتر بررسی کنید.

 ۱۰. سوخت باکیفیت و تأثیر آن بر استهلاک

سوخت بی‌کیفیت باعث ایجاد رسوبات در انژکتور و سوپاپ‌ها می‌شود. سعی کنید همیشه از جایگاه‌های معتبر سوخت بگیرید. هر چند ماه یک‌بار نیز از مکمل سوخت استاندارد برای تمیز کردن مسیر انژکتور استفاده کنید.

 ۱۱. مراقبت از باتری و سیستم برق‌رسانی

استارت‌های مکرر، مصرف بالای برق (به‌ویژه در ترافیک) و شارژ ناکافی، عمر باتری را کاهش می‌دهد. هر سه ماه یک‌بار قطب‌های باتری را تمیز کنید و سطح آب آن (در مدل‌های قدیمی) را بررسی کنید.

 ۱۲. رعایت وزن مجاز خودرو

حمل بار بیش از حد، یکی از عوامل پنهان استهلاک خودرو است. وزن زیاد باعث فشار مضاعف بر سیستم تعلیق، دیفرانسیل، ترمز و تایرها می‌شود. در صورت نیاز به حمل بار زیاد، از باربند یا تریلر مناسب استفاده کنید.

 ۱۳. پارک کردن اصولی و نگهداری خودرو

پارک طولانی‌مدت در معرض نور خورشید، باران یا سرمای شدید، به رنگ بدنه، لاستیک‌ها و قطعات پلاستیکی آسیب می‌زند. اگر امکان دارد، خودرو را در پارکینگ سرپوشیده نگه دارید. همچنین در پارک طولانی‌مدت، هر چند روز یک‌بار موتور را روشن کرده و چند دقیقه کار دهید.

 ۱۴. خطاهای رایج رانندگی که استهلاک را زیاد می‌کنند

• حرکت با ترمز دستی کشیده

• نگه داشتن پا روی کلاچ در ترافیک

• استارت زدن طولانی‌مدت

• رها نکردن گاز هنگام تعویض دنده

• بی‌توجهی به صداهای غیرعادی از موتور یا جلوبندی

اجتناب از همین اشتباهات ساده می‌تواند تا ۳۰٪ استهلاک خودرو را کاهش دهد.

 جمع‌بندی

برای کاهش استهلاک خودرو لازم نیست هزینه‌های سنگینی انجام دهید؛ کافی است رفتار رانندگی خود را اصلاح کنید و سرویس‌های دوره‌ای را جدی بگیرید. روغن مناسب، فشار باد استاندارد، تعویض فیلترها و سوخت مرغوب، همه در کنار هم باعث افزایش عمر مفید خودرو، کاهش مصرف سوخت و صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیرات می‌شوند. اگر خودرو برایتان حکم سرمایه دارد، مراقبت صحیح از آن بهترین راه حفظ ارزش و عملکرد آن در بلندمدت است.